CSR Plastik, tüketim sonrası LDPE geri dönüşümünden yüksek kalitede granül üretmek için yatırım yaptığı yeni tesisinde ayıklama süreçlerini TOMRA teknolojileriyle üstün performansa taşıyor. Türkiye’de tüketim sonrası alçak yoğunluklu polietilen atıklardan (LDPE) ara şeffaf, bal köpüğü ve siyah renkte LDPE granül üreten CSR Plastik, yüksek kapasitede sunduğu yüksek kaliteli ürünler ile Avrupa’da sayılı tesisler arasında yer alıyor. CSR’nin tesisinde kurulan 4 adet TOMRA AUTOSORT optik ayıklama makinesi hem malzeme hem de renk ayıklaması sağlayarak kaliteyi en üst seviyeye çıkartıyor. 

Yeni yatırımları ile ilgili bilgi veren CSR Plastik Pazarlama ve Tedarik Zinciri Müdürü Sabri Cem Bingöl; “Türkiye, yakın gelecekte geri dönüşüm habı olmaya aday bir ülke. Bu doğrultuda güzel yatırımlar yapılıyor. CSR Plastik de bu yatırımlardan biri. Çalıştığımız geri dönüşüm alanı, döngüsel ekonominin en zorlandığı, en eksik kaldığı noktayı tamamlıyor. Alçak yoğunluklu polietilen bir malzeme olan LDPE, dünyada en yüksek talep gören plastik türü olmasına rağmen endüstriyel atıklardan kazanımı dışında geri dönüşümü kısıtlıydı. On yıl öncesine kadar tüketim sonrası LDPE malzemeler, atık alanlarında hacimsel olarak çok yer kaplayan ve genelde kirletici malzeme olarak görülerek yakılan malzemelerdi. Günümüzde ise döngüsel ekonominin gerekliliği, bu durumu değiştirdi. Öte yandan tüketim sonrası LDPE, malzeme girdisi ve işleme süreçleri açısından yüksek kalitede geri dönüştürülmesi en zor malzemelerden biri. Sert plastik söz konusu olduğunda süreçler daha kolay ancak LDPE geri dönüşümünde iş zorlaşıyor. Müşterileriniz farklı kullanım amaçları için farklı granül ürünleri talep ediyor. İşlenmesi gereken girdi malzemeler farklılık gösterdiği gibi, çok hafif ama hacimsel olarak yer kaplayan malzemeler. Konu tüketim sonrası LDPE malzemelerin yüksek kalitede geri kazanılması olduğunda Türkiye’de geçmişi en fazla beş seneye dayandığı gibi dünyada da örnekleri az bulunuyor. Özellikle ayıklama süreçleri otomatik olan örnekleri çok daha az. Bu anlamda TOMRA ile tüm süreçleri birlikte geliştirdiğimiz ve örneklerinden farklı tasarladığımız makine parkurumuz ile sektörde önemli bir adım attığımıza inanıyoruz” diye belirtti. 

CSR Plastik’in yeni tesisi, 12.500 m2’si kapalı olmak üzere toplam 30 bin m2 alana sahip. Büyüme stratejileri doğrultusunda kullanılabilecek 6 bin m2 kapatılabilir alanı daha bulunuyor ve yakın gelecekte bu alanın gıdaya uygun PET gibi farklı plastik grupları için kullanılması planlanıyor. Yeni tesiste girdi atığın içinden istenmeyen fraksiyonların ayıklaması, girdi malzemenin türlerine ve renklerine göre ayıklanmış temiz bir LDPE fraksiyonun sağlanması için 4 adet TOMRA AUTOSORT makinesi kullanılıyor. Dünyanın en güçlü, çok fonksiyonlu ayıklama sistemi olan AUTOSORT, çeşitli polimer ve renklerde daha yüksek verimlilik ve olağanüstü saflık seviyeleri elde edilmesini sağlıyor. Her türlü atık akışından yüksek değerli malzemelerin geri kazanılmasıyla tesislerin kârlılığını artırıyor. 

Yaklaşık 6 ay önce faaliyete başlayan CSR Plastik’in tesisi, 2.4 ton/saat granül kapasitesi ile üretim yapıyor. Yatırımın 1.fazını tamamlayan tesiste iki ayıklama hattı, üç yıkama hattını besleyecek şekilde çalışıyor. Üçüncü yıkama hattının kısa bir süre sonra faaliyete alınmasıyla 3.6 ton/saat granül üretimi hedefleniyor. 

CSR Plastik, dönemsel değişiklikler olsa da ürünlerinin yüzde 70’ini iç pazara sunarken yüzde 30’unu ihraç ediyor. Yakın gelecekte ise bu tablonun yüzde 50 iç pazar ve yüzde 50 ihracat olması hedefleniyor. Malzeme teminin de yönetmelikler gereği yarısı iç pazardan, yarısı dış pazardan sağlanıyor. Sabri Cem Bingöl; “En iyi kalite olan şeffaf granül, sadece endüstriyel atıktan elde edilebiliyor. Tüketim sonrası malzemeden sağlanabilen en kaliteli ürün ise ara şeffaf granül oluyor. Hem ara şeffaf hem de bal köpüğü granül oldukça iddialı olduğumuz ürünler. TOMRA optik makineleri ile ayıklama yaptığımız hatlarımızda üç farklı renkte yüksek kalitede granül üretiliyor. Ancak tabi ki TOMRA’nın katkısı olmadan hem kapasite hem de kalite anlamında bu noktalara ulaşmamız söz konusu değildi” şeklinde açıkladı.  

TOMRA’nın birikimi ve CSR Plastik’in deneyimi LDPE geri dönüşüm hattında birleşti
Tesiste temel olarak shredder (parçalama makinası), malzemeleri 300 mm’den küçük hale getiriyor ve birbirine yapışık malzemeyi dağıtarak sonraki aşamalarda işlem yapılmasını sağlıyor. Parçalanan malzeme bir dozajlama konveyörü ile balistik seperatöre taşınıyor. Balistik seperatör, malzemenin içerisinde bulunan toz, toprak gibi atıkları uzaklaştırarak malzemenin bir sonraki aşama için dağıtılmasını sağlıyor. Ayıklamanın düzgün yapılabilmesi için hatta homojen malzeme dağılımı büyük önem taşıyor. Balistik seperatörden optik seperatöre beslenen malzemeden, doğal LDPE fraksiyonu elde edilmesi için ilk TOMRA  AUTOSORT makinesi ile LDPE olmayan malzeme ayıklanıyor. Bu arada 1. hattan gelen bal köpüğü LDPE ve renkli LDPE malzemelerinin renk ayrımı 2. hatta iki adet AUTOSORT makinesi ile yapılarak nihai malzeme olarak bal köpüğü renginde LDPE’ler elde ediliyor. Son AUTOSORT makinesinden ise daha sonraki ekstrüzyon sürecinde siyah granül olacak renkli LDPE’ler sağlanıyor.

TOMRA Recycling Sorting Türkiye ve Ortadoğu Satış Müdürü Serkan Orhan; “AUTOSORT’un sunduğu yüksek saflık derecesi, ideal geri kazanım oranı ve yüksek standartta ürün kalitesi ile tesislerde kârlılığın arttırılmasını sağlıyoruz. Düşük işletim ve servis maliyetleri sayesinde de tesislere fayda sunuyoruz” şeklinde açıkladı.

Serkan Orhan; “Film malzemesini ayırmak hem yüksek verim hem de yüksek saflık elde etme açısından çok zordur. Film, hafif yapısı nedeniyle ayıklama bandı üzerinde kolayca hareket edebilir ve bu da verimli bir şekilde ayırmada azalmaya neden olur. Bu denli zorlu bir ayıklama görevinde CSR Plastik ile elde ettiğimiz sonuçlardan oldukça memnunuz. Gurur duyduğumuz bir projede birlikte yola çıktık ve başardık. CSR, otomatik ayıklamaya yabancıydı biz de tüketim sonrası LDPE geri dönüşümünde kendimizi de geliştireceğimiz bir projede yer aldık. Avrupa’da makinelerimizin yer aldığı LDPE tesisleri var ancak birbirlerine benzer tesisler. Bu tesislerdeki deneyimlerimizi CSR’nin saha tecrübesi ile birleştirerek yeni bir işleyiş geliştirdik. Avrupa’da tesisleri birlikte ziyaret ettik. Hatta bizim makinemizin bulunduğu bir tesiste kendi malzemelerini test ettiler. Yeni bir konsept geliştirdik. LDPE’yi otomatik yapmanın en zor kısmı, malzeme kaybını mümkün olduğunca düşük tutmaktır. Bu proje ile hem otomasyona geçerek kapasite ve verimliliği arttırdık hem de malzeme kaybını çok azalttık. Avrupa’da da örnek olabilecek önemli bir tesis” dedi.